Aktywizacja zawodowa i wsparcie w zatrudnieniu to kluczowe elementy kompleksowego systemu wsparcia osób z niepełnosprawnościami, który realizujemy w Stowarzyszeniu.
Od 2007 aż do dziś rozwijamy i wprowadzamy w życie model zatrudnienia wspomaganego w oparciu o standardy EUSE.
Misją Stowarzyszenia w odniesieniu do osób z niepełnosprawnościami jest oferowanie wsparcia adekwatnego do zindywidualizowanych potrzeb. Uważamy, że w przypadku niektórych osób z niepełnosprawnościami (szczególnie tych, gdzie poza problemami intelektualnymi występują problemy natury psychicznej lub/i fizycznej) często wsparcie powinno docelowo przyjmować model „wspomaganego życia”, a nie tylko zatrudnienia. Żeby taki model był efektywny musi cechować go kompleksowość możliwa do osiągnięcia wyłącznie wówczas, kiedy zatrudnienie wspomagane (tam, gdzie to potrzebne) jest elementem większej całości. Doświadczenia wielu krajów (m.in. Irlandii, Kanady, USA) pokazują, że takie myślenie o dorosłości osób z niepełnosprawnością intelektualną przynosi największe efekty (liczone również na poziomie ekonomicznym).
Główne projekty, w ramach których realizowaliśmy koncepcję zatrudnienia wspomaganego to m.in.:
- Prowadzenia Ośrodka Wsparcia dla Osób Niepełnosprawnych Partnerzy, gdzie ZW jest jednym z podstawowych elementów wsparcia;
- Kierunek Samodzielność – realizowanie modelu ZW wobec osób z niepełnosprawnościami, klientów Agencji Zatrudnienia Stowarzyszenia;
- Giełda Mocy – cykliczne wydarzenie promującego zatrudnienie wspomagane osób z niepełnosprawnością w środowisku biznesowym i instytucjonalnym od 2012 r.
Wszystkie działania związane z rehabilitacją zawodową i zatrudnieniem wspomaganym w Stowarzyszeniu Otwarte Drzwi realizowane są przez członków Zespołu Zawodowego. Jest to grupa specjalistów, która spotyka się w każdym tygodniu i składa z: koordynatora ds. rehabilitacji, psychologów, doradców zawodowych i trenerów pracy. Głównym celem Zespołu Zawodowego jest zaplanowanie i skoordynowanie wsparcia dla beneficjentów wchodzących na rynek pracy przy współpracy z ich pracodawcami. Wsparcie udzielane beneficjentowi jest zawsze dostosowane do jego potrzeb i możliwości, a jego celem jest uzyskanie maksimum samodzielności oraz utrzymanie zatrudnienia. Dzięki zespołowemu podejściu do pracy trenerzy pracy nie są osamotnieni, a efektywność ich działań jest zdecydowanie wyższa.
Zatrudnienie wspomagane realizujemy zgodnie z 5 etapowym modelem zatrudnienia wspomaganego zgodnym z zasadami EUSE. Dzięki temu, że ZW jest jednym z elementów wsparcia, które realizujemy i odbywa się w ośrodku wsparcia, na pierwszym i drugim etapie ZW mamy możliwość bardzo dobrego poznania naszych beneficjentów – nie tylko podczas indywidualnych spotkań z trenerem, a poprzez uczestnictwo beneficjenta w całej palecie zajęć w pracowniach terapeutycznych, zajęciach edukacyjnych, społecznych, spotkaniach indywidualnych i grupowych z kadrą merytoryczną ośrodka. Daje to możliwość dobrego zdiagnozowania potencjałów i dopasowania na kolejnym etapie odpowiedniego zatrudnienia. Ta rozszerzona oferta jest kierowana szczególnie do tych osób z niepełnosprawnościami, które przeszły już wiele innych projektów związanych ze wspieraniem zatrudnienia (w innych organizacjach i instytucjach), a które pomimo wielokrotnych prób nie kończyły się podjęciem zatrudnienia. Dzięki takiemu podejściu często osoby długotrwale bezskutecznie poszukujące pracy zaczynają mieć możliwość efektywnego skorzystania ze wsparcia.
Każdy beneficjent, nawet jeżeli pracuje ma zapewnioną ciągłość wsparcia różnych specjalistów (trenera pracy, pracownika socjalnego, asystenta, psychologa) oraz możliwość udziału w aktywnościach społecznych (np. zajęcia fotograficzne, teatralne, wyjścia kulturoznawcze, sesje społeczności, spotkania dla osób zatrudnionych, imprezy okolicznościowe, wyjazdy). Jeżeli beneficjent utraci zatrudnienie, albo chce zmienić rodzaj czy zakres pracy ma możliwość w każdym momencie skorzystania z całej dostępnej oferty ośrodka.
Dzięki temu osiągamy niespotykaną efektywność liczoną wskaźnikiem utrzymania zatrudnienia po 1 roku od wejścia na rynek pracy (z uwzględnieniem procesu readaptacji zawodowej). Dodatkowo aktualnie ilość ofert pracy pozyskiwanych od pracodawców, z którymi współpracujemy jest znacząco wyższa niż nasze możliwości ich „skonsumowania” przez naszych beneficjentów. Współpracujący z nami pracodawcy podkreślają, że to, co otrzymują ze współpracy z nami to przede wszystkim poczucie komfortu i partnerstwa (że nawet po ustaniu działań projektowych będziemy kontynuować wsparcie). Wydaje nam się, że w perspektywie kolejnych lat również pracodawcy powinni partycypować w kosztach wsparcia swoich niepełnosprawnych pracowników – jednak zmiany mentalne, jakie muszą zajść na ten moment są trudne do wyobrażenia.
Na uwagę zasługuje również fakt, że organizacje prowadzące wsparcie wyłącznie w oparciu o model ZW (bez posiadania kompleksowego systemu wsparcia) zgłaszają się do nas z prośbą o włączenie ich beneficjentów w nasze działania. Same te organizacje podkreślają, że bez takiego usytuowania wsparcia efektywność zatrudnieniowa jest znacznie niższa. Powołują się na ograniczenia związane z ich działaniami, potwierdzając, że wyłącznie kompleksowość działań (która nie musi się wiązać z większym finansowaniem, a wręcz przeciwnie) umożliwia efektywne i skuteczne wspieranie jakości życia osób z niepełnosprawnościami.
